Pas op voor deskundigen

Hij werd op de televisie aangekondigd als ‘deskundige’. Hij debatteerde met anderen over ‘de grenzen aan de zorg’. ‘Liep het allemaal niet te veel uit de hand in de gezondheidszorg,’ vroeg hij zich af. En hij gaf een voorbeeld: ‘Moeten wij mensen van boven de tachtig nog wel een nieuwe heup geven? Kunnen wij het geld niet beter besteden?’

Mijn moeder was 83 toen ze een nieuwe heup kreeg. Dat wil zeggen: ze is geopereerd en ze hebben een stuk kunststof in haar bovenbeen ingebracht. Ze moest daarna revalideren in een verpleegtehuis met de veelbelovende naam Vita Nova. Na wat tegenslagen ging het stukken beter met haar en na enige tijd kon ze weer naar huis en haar zelfstandige leven voortzetten.

Vita Nova. Begin jaren zeventig hebben we aktie gevoerd tegen de schandelijke wijze waarop ouderen daar toentertijd werden gehuisvest en verzorgd. Het oude gebouw was verlaten door het ziekenhuis omdat het niet meer voldeed. Klaarblijkelijk vonden sommigen het altijd nog goed genoeg om ouderen daar hun levensavond te laten doorbrengen. Hoge ramen waardoor men alleen de voorbij razende wolken kon zien, grote ongezellige kamers, lange kille gangen. Het ergste was nog het grote tekort aan personeel en de autoritaire wijze waarop het personeel en ook de ouderen door bestuur en direktie werden benaderd.

Samen met de verpleegkundigen hebben we toen in de hele stad handtekeningen opgehaald onder de eis dat de situatie op Vita Nova zou veranderen. Dat heeft wat los gemaakt bij de toenmalige notabelen. Schande, schande… het waren allemaal leugens waar we mee kwamen. Stemmingmakerij, dat was het en niets anders. De mensen wisten wel beter; iedereen had tenslotte wel ooit een familielid of kennis in Vita Nova gehad. (Behalve natuurlijk de kapitaalkrachtige families, want die brachten hun oudjes naar tehuizen in de regio die veel moderner waren.) Iedereen tekende en niet lang daarna zou er veel veranderen.
Er kwam een geheel nieuw gebouw; modern, intiem en gezellig.

Mijn moeder had het er prima naar haar zin. Ze was vol lof over de verzorging en vond iedereen lief en voorkomend. Af en toe dacht ik: ze moet het er ook weer niet te leuk gaan vinden.

Ze had lang getwijfeld: zal ik het doen, zal ik het niet doen. Doorslaggevend was uiteindelijk toch de pijn, de niet aflatende pijn waardoor ze nagenoeg niet meer sliep. De specialist die haar had geopereerd zei wijzend naar de foto’s van haar heup: ‘U moet veel pijn gehad hebben, u had veel eerder moeten komen.’ Mijn moeder knikte en achteraf was ze het zeker met hem eens, maar angst weerhield haar lange tijd van een beslissing. En misschien ook wel de vraag: Heeft het allemaal nog wel zin? Wat wil je ook, met zulke deskundigen op tv?