Ongeveer 16 jaar moet ik toen geweest zijn. Samen met iemand anders runde ik het ‘Vredesburo’ in mijn woonplaats. In de Vredesweek organiseerden we Teach-ins. Dat heette toen zo. Op een van die avonden kwam er een spreker die vertelde over de uitbuiting van de Derde Wereld door de multinationale ondernemingen, waarvan er zoveel hun hoofdkantoor in ons land hebben. Het moet een overtuigend verhaal geweest zijn. Want nog diezelfde nacht schilderde ik bij Organon (van multinational Akzo) op het trottoir: ‘Akzo buit de Derde Wereld uit!’

Toen ik de volgende morgen, nieuwsgierig naar het resultaat, ging kijken, zag ik tot mijn teleurstelling dat gemeentewerkers al druk doende waren alle door mij met zoveel ijver beschilderde tegels om te draaien. Weg aktie.

Er ging nog meer weg. Bijvoorbeeld de samenwerking met de man die het later tot PvdA-bons schopte. De grond van het konflikt was hoe je er voor kon zorgen dat het lot van de hongerigen, onderdrukten en uitgebuitenen in de wereld werd verbeterd. Deed je dat met fraaie theorieën en mooie woorden? Of moest je konkreet werken aan een fundamentele omwenteling?

De Derde Wereld bestaat nog steeds. En haar mensonterende ellende evenzo. Je kunt de krant niet openslaan of je ziet advertenties staan voor hulp aan de slachtoffers in Soedan, in Bangladesh, in Somalië en noem maar op. En we geven gul. Na de Engelsen geven de Nederlanders het meeste aan liefdadigheid.

Ik wil het nu niet hebben over wat er bij al dat soort akties vaak aan de strijkstok blijft hangen. En ik ga u ook niet oproepen niet meer te geven aan dit soort akties. Maar ik wil wel even stilstaan bij het effekt.

Natuurlijk moet de internationale gemeenschap klaarstaan bij rampen en akute nood. Maar wat gebeurt er daarna? Landen in de Derde Wereld worden door het internationale bedrijfsleven nog steeds beschouwd als een soort wingewesten. Bijvoorbeeld: Jaarlijks gaat er een miljard gulden meer van Afrika naar het rijke Westen dan andersom. Het grootste deel van dit bedrag bestaat uit rente over eerder afgesloten leningen. De enorme schulden die veel Derde Wereldlanden hebben bij de Westerse banken is een steen om hun nek. Veder is het door de hoge tariefmuren voor veel van deze landen nog steeds vrijwel onmogelijk produkten naar de EG te exporteren.

De onderontwikkeling van veel landen heeft strukturele oorzaken. Met alle respekt voor de mensen die geld geven aan akties: de beste aktie is een omwenteling in de internationale handel. Enerzijds moeten landen in de gelegenheid worden gesteld zelf minimaal voldoende voedsel voor de eigen bevolking te kunnen produceren en anderzijds moeten zij het recht krijgen volwaardig deel te nemen aan het internationale handels-verkeer zodat ze zich de harde valuta kunnen verwerven waarmee ze nieuwe technologie kunnen aanschaffen.

Al schilder ik tegenwoordig geen stoeptegels meer vol, ik ben nog net zo kwaad als toen ik zestien was over dit mondiale onrecht. Wanneer de macht van de multinationale ondernemingen niet wordt gebroken, is er geen schijn van kans op verbetering van de situatie in de Derde Wereld en komt er dus geen einde aan de honger en de ellende.