De grondwet, een jaar later
NOS-online, juni 2006

Een jaar geleden hielden Hans van Baalen, Ronald Plasterk, Thijs Berman en ik op de site van de NOS een weblog bij over het Grondwet-referendum. Nu blikken we terug en vooruit. Vandaag was het mijn beurt.

Een jaar na het stellige ‘nee’ van de Nederlandse bevolking tegen de Europese grondwet kunnen we met een gerust hart vaststellen: het licht is niet uitgegaan, zoals minister Brinkhorst zei, het is geen oorlog geworden, zoals minister Donner voorspelde, en er zijn geen vernietigingskampen ingericht, zoals de VVD-europarlementsfractie vreesde.

De minister-president zei dat hij bij een ‘nee’ voor gek zou staan. Hoewel dit het geval is, komt dit niet door de uitslag van het referendum. Alle rampscenario’s bleken onzin te zijn, sterker nog: het ‘nee’ heeft gezorgd voor een frisse douche en bij veel beleidsmakers en politici is de knop omgegaan in het denken over Europa.

Sinds de Nederlandse afwijzing en de daaropvolgende ‘denkpauze’ is het pleidooi voor een slanker, democratischer en beter functionerend Europa ook bij andere partijen te horen. Verdere uitbreiding is geen vanzelfsprekende zaak meer.

Er wordt realistischer gekeken naar de taken van de Europese Unie; wat moet Brussel doen, en wat kunnen de lidstaten prima zelf. En er is kritisch naar het uitgavenpatroon gekeken waardoor Nederland 1 miljard euro korting heeft gekregen op haar afdrachten aan de Unie. Het SP-geluid heeft veel terrein gewonnen.

Nee is nee
Over een paar weken zullen we hopelijk de denkpauze afsluiten. Het voorstel van de Europese Commissie om nog een jaar langer door te reflecteren is voor mij geen optie. De denkpauze moet geen pauze in het denken worden.

Ook moet de indruk worden vermeden dat de Europese grondwet volgend jaar door een volgende regering gereanimeerd en ons nogmaals opgedrongen kan worden. De Nederlandse bevolking heeft duidelijk ‘nee’ gezegd en deze regering heeft de grondwet doodverklaard. Nee is nee.

Maar het ‘nee’ was geen stem tegen Europese samenwerking. De SP wil vooruit met Europa, want het is de hoogste tijd om de broodnodige hervormingen in de EU te realiseren.

Voet van de rem
De EU zou een samenwerkingsverband moeten zijn waarin voortvarend wordt samengewerkt op grensoverschrijdende kwesties zoals terrorismebestrijding, milieu, de interne markt en asielbeleid.

Dat betekent tegelijkertijd dat bepaalde bevoegdheden die door de jaren heen naar Brussel overgeheveld zijn, teruggehaald moeten worden. Want over bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer en volkshuisvesting moeten we zeggen: dat is nationaal beleid, daar hebben we Brussel niet voor nodig.

We moeten dus vooruit met de Europese Unie. Nederland moet met de voet van de Europese rem. Dat is in het belang van Europa, én in het belang van de Nederlandse bevolking. Want anders wordt het oorlog, of gaat het licht uit.

Reacties uitgeschakeld