Ik heb het laatste jaar veel studie gemaakt van ‘de ruimte’ in ons land.
Wat me opviel:
1. verrommeling van de open ruimte, met als dramatisch dieptepunt: de lintbebouwing met industrie langs de snelwegen.
2. de ontvolking van het platteland: steeds meer boeren leggen het loodje, veel jongeren trekken weg en voorzieningen in kleine kernen verdwijnen.
3. gemeenten zijn een verzwakte prooi voor de machtige grondspeculanten en projectontwikkelaars.
Deze week heeft minister Dekker (VROM) haar opvattingen over de ruimtelijke toekomst van ons land gepubliceerd.
Zoals te verwachten met ‘n dominante VVD in de regering is het weer vrijheid-blijheid voor het grote geld geworden. In plaats van te erkennen dat ‘n klein land met zóveel inwoners een sterke centrale sturing nodig heeft, kiest men ervoor provincies en gemeenten een doorslaggevende stem te geven.
Omdat die gemeente een zwakke positie hebben ten opzichte van projectontwikkelaars en grondspeculanten, en bovendien hun financiële positie uitgehold is, zal er veel worden bijgebouwd…vooral industrieterreinen.
De verrommeling van de openbare ruimte zal dus doorgaan.
De regering zet alles in op ‘economie’, natuur en de open ruimte tellen niet. Schiphol krijgt bijvoorbeeld alle ruimte.
Ik voorspel: toekomstige generaties zullen ons dit niet in dank afnemen.
12 reacties
Volgens Dekker (VROM) borduurt zij met haar nota voort op de ruimtelijke plannen van voormalig PvdA-minister Pronk. Omdat de individuele burgers toen hebben kunnen meepraten, wil zij de inspraak wil zij nu niet meer overdoen.
Formeel gezien is de Nota Ruimte, waarin die plannen zijn neergelegd, inderdaad een aangepaste uitwerking van de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening die haar voorganger in het tweede paarse kabinet, in het voorjaar van 2001 naar buiten bracht.
Maar in werkelijkheid bestaat er een wereld van verschil tussen beide beleidsdocumenten, Dekkers aanpak wijkt sterk af van het contourenbeleid van Pronk, en daarom is extra inspraak buiten het reguliere overleg op zijn plaats. Niet alleen sneuvelt in haar Nota Ruimte het contourenbeleid (Pronks grenzen waar wel of niet mocht worden gebouwd), maar het huidige kabinet wil ook naar een andere verhouding tussen rijk, provincies en gemeenten.
De vraag is of de gemeenten en provincies over de kennis en bestuurlijke capaciteit beschikken om tegenwicht te bieden aan de projectontwikkelaars en andere belangengroepen die in de nieuwe ontwikkelingsplanologie een hoofdrol gaan spelen.
Reactie door annette — donderdag 29 april 2004 @ 12.59 uur
Jan, weet je ook waar de blijkbaar natuurlijke drang van elke gemeente vandaan komt om te groeien?
Mijns inziens moet er meer de hoogte in worden gebouwd en moet er kritischer worden gekeken naar een goede benutting van de bedrijventerreinen. Gemeentes hebben in het verleden te vaak een voorbeeld gegeven van bestuurlijk onvermogen dat ik het een rampzalig idee vind dat de rijksoverheid de centrale regie uit handen geeft. Van alle ideeen van dit kabinet vind ik de beleidsnotitie van mevrouw Peijs de meest rampzalige en bedreigende voor mijn leefgenot. Men moet eens goed gaan nadenken hoe Nederland erover 100 jaar uit moet zien, alleen maar snelwegen en bedrijfsterreinen of ook nog natuur? Misschien tijd voor een referendum dan weet ik waar ik aan toe ben en of ik moet emigreren?!
Wederom komt er een infrastructureel project a la de Betuwelijn en wel een hogesnelheidslijn naar Groningen ipv het openbaar vervoer te verbeteren. Word jij als kamerlid ook regelmatig benaderd door lobbyisten Jan, of geven ze de moeite op. Vertel eens wat meer over de macht van bijv. VWS of de lobby voor een 2e maasvlakte.
Reactie door Opheffer — donderdag 29 april 2004 @ 14.36 uur
Tja, het roemruchte artikel 19(a) van de WRO tiert welig onder de VVD gemeenten.
Howel er wetten zijn van natuurbescherming, uit de EU en dus NL overkoepelende, doen gemeente dingen die helemaal niet mogen.
Inderdaad hebben de projectontwikkelaren (vaak 1 ‘huis-vrind van de gemeente’) alle ruimte voor een (dan ineens niet markt conform…) habbekratsje.
Vervolgens is er een wet die A locaties die worden bebouwd terug eist elders, nu ja die was er met deze nieuwe nota…..
Dan al die kantoren die leeg staan, industrie die afneemt:
Ik zie niet in waarom er bedrijventerreinen komen, of wordt NL behalve overslag/doorgeefluik ook een 2e rurhgebied?
Dan dat zeker in de volgende campagnes meenemen en dit de mensen duidelijk maken!!
Voorts zou er in NL w.m.b. een actief geboorte belid kunnen komen, ongeacht geloof, kwestie van anti-vergrijzing.
Gemiddeld 2 kinderen per 2 ouders/opvoeders.
Op die manier blijft de boel stabiel.
Afijn, volg het geld en je snapt waar EU deelstad NL b.v. over 10/20/30 jaar moet zijn volgens de ware bobo’s . . .
Reactie door Barend — donderdag 29 april 2004 @ 15.44 uur
We zijn toch één Europa. Gooi de hele Randstad maar vol met gebouwen wegen etc. Als je natuur wil ga je gewoon naar de Ardennen.
Reactie door BJ — donderdag 29 april 2004 @ 18.10 uur
Ja de boel wordt in rap tempo volgebouwd en waarom?
het antwoord is simpel: omdat het nodig is.
het is nodig omdat:
*Er steeds meer mensen zijn in Nederland
*Deze mensen een eigen dak boven hun hoofd moeten hebben.
*Deze mensen ook een inkomen nodig hebben; dus nu eenmaal moeten werken.
*het nu eenmaal niet allemaal thuisgarnalenpellers zijn, dus werkt men op een plek daarvandaan. Dus krijg je forensverkeer.
Hoe kan men dit nog tegenhouden?
Emigratie bewerkstelligen/stimuleren
Euthanasie meer gedogen of zelfs stimuleren
1 of 2 kind politiek invoeren
kinderbijslag afschaffen
Alle voorbehoedsmiddelen (weer)in het ziekenfonds
Veiligheidsgordel niet meer verplichten etc.
Sterilisatie financieel belonen
Balkenende nog eens 3 0f 4 ambtstermijnen gunnen van elk 4 jaar, bouw alvast maar wat meer crematoria.
Reactie door R.Rook — donderdag 29 april 2004 @ 19.03 uur
Inderdaad, de bedrijventerreinen langs snelwegen maar ook langs belangrijke tweebaanswegen zijn niet te stuiten. Maar hoeveel van die bedrijven zijn opslagloodsen, waar bijna geen mensen werken en waar dus ook geen daglicht hoeft binnen te komen ? Heel veel, je ziet het aan de bouw, damwandprofiel zonder ramen. Mijn voorstel: magazijnen(distriebutiecentra etc.) verplicht ondergronds bouwen.
Ongetwijfeld zal de reactie zijn: veel te duur, dan kunnen we niet concurreren. Dan moet er maar gezocht worden naar methoden om ondergronds bouwen goedkoper te maken. Nederland is veel te klein om bedrijven voor een koopje hectare na hectare vol te laten plempen met foeilelijke loodsen ! Als gemeenten nog meer de vrije hand krijgen wordt de open ruimte nog sneller verkwanseld, gemeentebestuurders willen altijd hun gemeente uitbreiden, vaak tegen de wil van de bewoners. Bedrijventerreinen zijn dan het middel om meer inwoners aan te trekken. Dan moeten er weer huizen komen enz.enz. Ook in dit opzicht is deze regering een ramp voor het land !
Reactie door s.broerse — donderdag 29 april 2004 @ 21.45 uur
Dat er de komende jaren (betaalbaar)gebouwd en gerenoveerd zal moeten worden is haast onoverkomelijk: er dreigt namelijk opnieuw een tekort aan betaalbare huisvesting voor met name jongeren en mensen met een wat smallere beurs. Zie ook:
http://www.sp.nl/db/nieuws/completepage.html/2377
Maar dat is wat anders dan het rommeltje waar Jan over spreekt. En dan, kantoorpanden… die vervolgens leeg staan! Omdat speculeren met grond nog steeds niet aan banden is gelegd.
Ik ben bang dat minister Dekker alle plannen en de voorgaande zal moeten doorscheuren en opnieuw beginnen: waar renoveren we, wat wordt kantoor (en dan ook met kantooractiviteiten gevuld), welke kantoren moeten omgebouwd tot huisvesting, wat blijft groen. Door decentralisatie wordt het zowiezo een rommeltje.
@r.rook: ik hoop dat je opsomming met manieren om e.e.a. tegen te houden de schets was van een cabaretprogramma waarmee je binnenkort op de planken komt (m.n. je punt over de euthanasie, te sarcastisch voor woorden). Vat het niet op als slechts een belediging: ik kom kijken.
Reactie door liesken — vrijdag 30 april 2004 @ 1.55 uur
Wat mij opvalt is de torenhoge imposante flats van jusitie, banken en verzekeringen. En als je vreselijk veel moeite moet doen voor een rood tuinhekje en een dakkapelletje omdat het in een beeld moet passen dan kan ik dat even niet meer rijmen. De gebouwen zijn zo “pik” gericht dat ze niet eens meer mooi zijn. Een volledig uit de kluiten gewassen zakkenvullerij en zelf uit het raam kijken hoe geweldig je bent. In Tilburg bijvoorbeeld echt midden in de stad een “pik” van een gebouw van een verzekerings maatschappij. Dan denk je toch echt bij jezelf dat verzekering heeft ook niets meer met mensen te maken. En de vergunning die ervoor verleend is heeft dan ook zijn vraagtekens bij wat burgers mogen.
Reactie door Ninka — vrijdag 30 april 2004 @ 14.34 uur
@r.rook: moesten we niet juist de bevolkingsgroei stimuleren omdat we anders een probleem met ‘de vergrijzing’ zouden krijgen? Nederland is volgens de kapitalisten dus nog lang niet vol genoeg, zolang de mensen maar blijven consumeren (=millieu vervuilen) en produceren (=millieu vervuilen).
We sterven vanzelf uit (=marktwerking).
Reactie door Martin — vrijdag 30 april 2004 @ 22.11 uur
@Martin #9:
Inderdaad Martin; daar zeg je me wat…
Ik weet het zo langzamerhand ook niet meer; al is mijn fantasie nog in staat om dit te verzinnen: We moeten geld pompen in die ruimtevaart, zodat de mensheid dit overbevolkte planeetje op tijd kan ontvluchten en andere werelden kan koloniseren. Opdat de Aardse mens zichzelf niet gaat vernietigen.
En mischien kan men de oudjes met wat subsidie laten invriezen voor ze 60 worden en ingraven op de Noordpool tot er een moment komt, dat de pensioenen weer betaalbaar zijn…om ze vervolgens weer te reanimeren. Ik weet het, ik heb teveel Startrek gekeken.
in plaats van religie is dat mijn opium geworden. Je weet maar nooit. Liever de Hoop van de wetenschap, dan de illusies van de beschreven hellen en hemelen.
@Liesken
Je moet tegenwoordig steeds creatiever zijn, om de problemen van deze tijd de baas te worden of te kunnen overzien. Mijn schoonoma ligt bedlegerig in een bejaardenoord en wil graag dood. Soms grapt ze: ik ben hartstikke duur voor deze maatschappij; nou, waarom maken ze er geen end aan? het is helaas geen satire of cabaret, maar de hedendaagse realiteit. Een kennis van mij had ook nog een andere optie; die ik maar niet noemde: dat er maar eens weer een wereldoorlog moest komen, of een flinke SARS c.q. spaanse griep epidemie….
Er zit helaas wel enige logica in; als je nagaat, dat na elke periode van rampspoed meestal een tijd komt van gezamelijke wederopbouw zoals in de jaren 50 onder Drees sr.
Reactie door Rene Rook — vrijdag 30 april 2004 @ 23.33 uur
Ik erger me ook groen en geel aan de wildgroei aan bedrijventerreinen. Dongen en Rijen zijn al bijna aan Tilburg vastgegroeid. Maar als je dan richting Tilburg rijdt, zie je de helft van de oude panden gewoon leeg staan. Er zou een regeling moeten komen dat er geen nieuwe terreinen bij mogen komen als er meer dan een bepaald percentage (zeg 10%) van de bestaande terreinen binnen een gemeente leeg staat. En als een bepaald pand langer dan zeg 2 jaar leeg staat, verplicht slopen dat pand en die kavels eerst weer uitgeven voordat er een nieuw plan komt.
Maar dat is natuurlijk een utopie met deze rechtse regering.
Reactie door Lianne — maandag 3 mei 2004 @ 9.53 uur
Hallo,
Min. Dekker gaat weer eens met haar grote voeten staan op eerder genomen beslissingen zoals de 5de Nota Ruimtelijke Ordening. Volgens mij knijpt Jan Pronk zijn tenen bij elkaar.
Erger vind ik dat de niet erg royaal met ruimte bedeelde Randstad, die bovendien nog op andere infrastructurele punten (verkeer) zwaar overbelast is, weer als speerpunt naar voren geschoven wordt. Er zijn wel andere gebieden aangewezen, zoals bijvoorbeeld Brabant-Stad, maar gedeputeerde Rupp weet nu al te melden dat deze regio wel een taak krijgt, maar voorlopig geen geld uit het Haagse.
Over het algemeen vind ik overigens dat er veel te hoog wordt ingezet op kennis- en ontwikkelingsbedrijven. Nederland kan niet zonder maakindustrie. Rond de 60% van de Nederlandse beroepsbevolking is niet- of laaggeschoold. Die niet-zo-bollebozen hebben ook recht op werk. Innovatie van productieprocessen, zodat de maakindustrie concurrerend kan werken t.o.v. andere landen is dan wel noodzakelijk, maar het scheppen van werkgelegenheid is dat evenzeer. Het lijkt wel of ze in Den Haag nog nooit een vent in een overall hebben gezien.
Werkgevers foeteren wel dat Nederland zichzelf uit de markt prijst door o.m. strengere kwaliteitsnormen te hanteren dan in Europees verband zijn vastgelegd. Daarnaast werkt het uitvaardigen van boven-Europese wet- en regelgeving fraude en ander gesjoemel in de hand. Sommige ARBO-regels zijn weliswaar veiligheidsbevorderend, maar in de praktijk niet te handhaven. Werkgevers schreeuwen moord en brand- en daar hebben ze niet helemaal ongelijk in – maar zelf zijn ze richting arbeidsmarkt nu ook bepaald niet actief. Enkele sectoren daargelaten doen ze er weinig aan om lagergeschoolden bij te spijkeren zodat deze overweg kunnen met modernere, vaak gecomputeriseerde machines. De overheid doet daar ook niet echt veel aan, komen wel met allerlei initiatieven voor randgroeperingen maar aan de modale Nederlander die ook werken wil, wordt relatief weinig aandacht besteed.
De Nota Ruimte geeft in feite niet meer aan dat WAAR, maar aan het HOE en DOOR WIE, wordt alleen in vage termen gesproken. Met als gevolg dat regionale samenwerkingsverbanden gedeeltelijk uit elkaar vallen. Helmond b.v. wil in het vervolg de contributie die gedaan wordt aan het Regionaal Samenwerkingsverband Eindhoven/Helmond, waarin 21 gemeenten zijn verenigd, uitsluitend nog maar binnen de eigen gemeente uitgegeven zien. Naar mijn idee idioot, de belangen die moeten worden gediend zijn boven-gemeentelijk en niet zelden boven-regionaal. De provinciale overheden worden door de bobo’s in Den Haag wel doodgeknuppeld of anderzins monddood gemaakt, dus wie-o-wie? Moeten we dan weer terug naar de situatie dat er fietspaden worden aangelegd die aan de gemeentegrens ophouden? Een simpel voorbeeld, maar op andere trajecten is de analogie aanwezig.
Ik kan nog wel even doorgaan… Maar al met al erger ik me dood aan het rigide overheidsbeleid. Daarnaast vind ik dat ook de gemeentelijke overheden, burgemeesters, wethouders en raadsleden, eens wat meer uit de hobby-sfeer gehaald worden. Velen onder deze bestuurderen zijn slecht of niet op de hoogte van wet- en regelgeving, zodat ze hun oren laten hangen naar het geblaaskaak uit Den Haag of voorstellen doen die buitenwettelijk zijn (zo is mij een geval bekend dat een raadslid eiste dat het functioneringsgesprek met de burgemeester openbaar gemaakt moest worden [strijding met de wetgeving m.b.t. privacy]) of zichzelf proberen te profileren door het in het plaatselijke suffertje wel lekker overkomende stemmentrekkers aan de orde te stellen.
Veel werk dus nog aan de winkel. Wat te denken van een cursus vanhetvoetstukvallen voor ministers, staatssecretarissen en andere grootsmoelen die in Den Haag maar een beetje in de ruimte zitten te kletsen? Of van een cursus elementaire wetskennis voor raadsleden, dievervolgens kunnen worden begeleid om teleren hoofd- van bijzaken te onderkennen?
Ik fulmineer nu een beetje, maar naar mijn gevoel is het nog nooit zo’n rotzootje geweest in politiek Nederland als juist nu.
Als je tot hier gelezen hebt: bedankt voor de aandacht.
Maarten Jansen
Reactie door Maarten Jansen — woensdag 19 mei 2004 @ 13.42 uur