Saddam Hoessein is uit zijn keldertje gehaald. We got him!, riep Paul Bremer. Velen, waaronder ik, reageerden opgelucht. Ik zie uit naar de dag waarop ie terecht zal staan voor een rechtbank, in of buiten Irak. Ik ben vooral geïnteresseerd in twee dingen: Wat heeft gemaakt dat deze man zó kon huishouden, en ook nog zó lang. En, wie hebben hem allemaal gesteund in al die lange jaren van dictatuur en onderdrukking. De Amerikanen en de Engelsen kunnen nu wel triomfantelijk doen over hun successen, maar iedereen weet dat dezelfde Amerikanen hem hebben geholpen de macht te veroveren en te behouden. Ook toen duidelijk was wie Saddam eigenlijk was.

De Amerikanen hebben met de inval in Irak alles wat er is aan internationaal recht met voeten getreden. Een ‘preventieve aanval’, uitgevoerd door een land dat een macht heeft – militair, economisch en politiek – groter dan van welk ander land ook, groter zelfs dan de macht van de wereldgemeenschap tot uitdrukking komend in de VN, is neokolonialisme. De aanval had niet de steun van de VN. Het deerde Bush en de zijnen niet. Daarmee heeft het grootste land ter wereld zich feitelijk in een zelfgekozen isolement geplaatst. De brede steun blijft uit, ook nu de Amerikanen de dienst uitmaken in Irak. De meeste leden van de NAVO willen er niks mee te maken hebben. Militairen sturen willen ze al helemaal niet.

Dat is niet het enige probleem voor de Amerikanen. In Irak zelf hebben ze ook grote moeite om de mensen ervan te overtuigen dat ze handelen in het belang van de Irakezen. De mensen geloven ze niet. En dat is niet verwonderlijk. Bush, Rumsfeld en Powell bleken wel nagedacht te hebben over de oorlog maar niet over de vrede. De Irakezen verdenken de Amerikanen van een dubbele agenda en slechts uit te zijn op het vestigen van hun macht in het Midden-Oosten, en passant de olievoorziening voor zichzelf veiligstellend.

Maar de realiteit is de realiteit, voor de Irakezen maar ook voor de SP. Met andere woorden: De Amerikanen, de Engelsen én de Nederlanders zitten in Irak, en het wantrouwen bestaat. Wat te doen? Mij lijkt dat de macht zo snel mogelijk aan de Irakezen zal moeten worden overgedragen. Niet ’n beetje, maar helemaal. De VN moet daarbij helpen, en de landen die zeiden met een oorlog de Irakezen af te willen helpen van Saddam kunnen na gedane arbeid vertrekken.

Deze column verscheen januari 2004 in de Tribune

Reacties uitgeschakeld