Lilian & Jan Marijnissen over muziek
OOR, december 2003
Ik was niet graag in de jaren zestig opgegroeid. Ja, mijn pa heeft The Beatles en The Stones meegemaakt. Nu heb je Coldplay en Radiohead. Die doen daar zeker niet voor onder (Lillian)
Ik heb The Stones in hun carrière weinig op politiek correcte teksten kunnen betrappen (Jan)
Een van de bands van dit jaar was ongetwijfeld Coldplay. Niet alleen liet de groep samen met Live en Supergrass een Nijmeegs park vol fans lopen, via de single Clocks mocht het kwartet ook aan de hitparade en TMF-Hitzone verzamelaars ruiken. Met het in 2002 verschenen tweede album A Rush Of Blood To The Head (met als openingstrack het eigen statement Politik) stootte de band van nieuwe Messias Chris Martin definitief door tot het merendeel van de huiskamers in Nederland. Van villawijk, doorzonwoning tot appartement drie hoog achter. In het Brabantse Oss wonen twee bijzondere fans: Jan en Lilian Marijnissen, respectievelijk fractievoorzitter van de SP en jongste gemeenteraadslid van Nederland. Dochter Lilian ontdekte de groep, vader Jan mag er in de auto op weg naar Den Haag inmiddels ook graag naar luisteren. Jan groeide op met de rock & roll van The Pretty Things, The Kinks en The Rolling Stones. Afgelopen zomer nam Lilian pa mee naar het optreden van Coldplay in Nijmegen; Jan nam dochterlief mee naar zijn zoveelste optreden van The Stones in de ArenA.
Tekst: Willem Jongeneelen
Lilian: ‘Ik hoorde Coldplay voor het eerst een aantal jaren geleden op de radio. Ruud de Wild heeft zich volgens mij op 3FM nogal sterk gemaakt voor deze band. Ik vond in eerste instantie gewoon de liedjes mooi. Pas daarna ben ik de teksten op gaan zoeken. En ook die spraken mij erg aan.’
Jan: ‘Clocks kende ik al via de radio. Maar wist ik veel welke band dat zong. Tot Lilian met A Rush Of Blood To The Head aan kwam zetten. Ik vind dat een geweldige cd. Ik ben een beetje in die groep gaan wroeten, en die Chris Martin is wel iemand naar mijn hart. Die mag ik wel. Omdat hij zich voor Oxfam inzet. Fair Trade, voor eerlijke handel. Heel goed. Martin was trouwens ook aanwezig in Cancún, de Mexicaanse stad waar de laatste WTO-conferentie heeft plaatsgevonden. Hij heeft meegedaan aan de protesten daar. Ja, ik kan dat wel waarderen, enig engagement in de popscene.’
Coldplay live
Lilian: ‘Het concert in Nijmegen was echt fantastisch. Ondanks het slechte weer. Tijdens een van de meest gevoelige songs, The Scientist, onstond er een mooie grote regenboog boven het podium. Een heel bijzonder moment. Wat ik zo knap vind aan die Chris Martin is het feit dat hij, zelfs als hij voor tienduizenden mensen staat, iedereen kippenvel kan bezorgen. Terwijl de afstand tot de mensen achteraan toch bijzonder groot was. Wel viel me op dat hij er ook een beetje een onemanshow van maakte. Hij sprak van mijn in plaats van ons album. Ik dacht nog even: moet dat nou zo?’
Jan: ‘Alhoewel ik de muziek en de personen enorm waardeer, kreeg ik bij het optreden toch het gevoel dat de band het in de toekomst niet gaat redden om zo illuster te blijven. Of ze moeten zich enorm evolueren. Nu zijn heel veel nummers meer van hetzelfde. Het is veel herhalen, herhalen, herhalen. Ik denk niet dat het publiek het pikt als ze nog eens zo’n zelfde cd maken. Maar we zullen zien hoe het uitpakt.’
Stones live
Lilian: ‘Het was de tweede keer dat ik The Stones in de ArenA in Amsterdam zag. Ook de vorige toer zijn we samen geweest. Deze keer stonden we op het veld. Daar was het geluid veel beter dan aan de zijkant op de tribune. Ik vond het toch wel gigantisch om die ouwe knakkers nog zo te zien rocken. Vooral die oude nummers vond ik leuk, want die kende ik het beste. Daarin week ik niet af van de gemiddelde bezoeker. Ik ben niet echt een Stones-kenner.
Jan: ‘Ik heb sinds de jaren zestig geen tour overgeslagen. Vooraf had ik me dit jaar behoorlijk geërgerd aan de recensent in het NRC Handelsblad. Die sprak van rimpelrock, of woorden van gelijke strekking. Toen ik eenmaal bij het concert aanwezig was, kon ik me daar toch wel iets bij voorstellen. Ook ik had het gevoel dat het nu toch echt de laatste keer was. Volgens mij wisten The Stones het zelf ook. De laatste jaren hebben ze niets meer gepresteerd. Ja, die 40 Licks nog eens uitgebracht. Er zit totaal geen ontwikkeling meer in. Volgens mij zijn ze op. Ze weten zich niet meer, zoals bijvoorbeeld U2, iedere twee à drie jaar te verversen. Het is teren op oude roem. En ook ik heb het nu wel gehad; voor de dertiende keer Satisfaction. Voordien was er altijd nog wel zoiets als spanning tussen oud en nieuw werk. Dat hoort zo. Het is net als met een goede diskjockey. Die zal nooit alleen maar draaien wat de mensen willen horen. Die zal altijd draaien wat de mensen willen horen plus nog wat anders… en dat is wat het spannend maakt.’
Pop & politiek
Lilian: ‘Chris Martin is natuurlijk wel ontzettend politiek correct. Ook op de site van Coldplay en in het cd-boekje verwijst hij naar prima instellingen en instanties. Al gaat maar een paar procent van zijn fans eens een kijkje nemen op een van die sites, dan is dat al de moeite waard. Martin hoeft dat niet te doen. Wat ik ook goed vind is dat hij het nergens overdrijft. Neem nou die letters Make Trade Fair.com op zijn hand. Juist omdat hij het redelijk subtiel doet, kan het best wat effect sorteren. Hé, ik ben van Coldplay en ik heb een boodschap. Laten we alles in de wereld beter verdelen en zorgen dat ook boeren in armere landen een normale prijs ontvangen voor hun goederen en arbeid. Voor de rest vind ik het moeilijk om te bepalen of pop en politiek goed samengaan. Er zijn wel artiesten die bijvoorbeeld rondom de Irak-oorlog geprobeerd hebben daar een statement over te maken, maar volgens mij komt dat toch niet echt door. Al kan ik uiteraard meer respect opbrengen voor een artiest als Martin dan voor de eerste de beste Backstreet Boy die niets te melden heeft. Het effect blijft echter klein. Ik denk dat er gewoon betere podia zijn om je politieke boodschap te verkondigen dan via muziek.’
Jan: ‘Dat was vroeger ook al zo. Ook Beethoven heeft in zijn tijd een politiek stuk geschreven met de blije gedachte dat de imperialistische Napoleon eindelijk door de Brit Wellington in Waterloo een kopje kleiner was gemaakt. Maar met alleen een politieke boodschap red je het niet. Wellington’s Sieg is een van de minst bekende stukken van Beethoven gebleven. Ik bedoel daarmee te zeggen dat het lot van de politieke muziek al eerder bezegeld was. Ik denk ook dat het nooit iets zal worden. En misschien moeten we dat ook maar zo houden. Poëzie en politiek vertrouw ik ook niet helemaal. Maar ik houd wel van mensen die actie voeren. Na mijn kostschooltijd heb ik daar veel tijd mee doorgebracht. In mijn jeugd was ik een echte activist: tegen het leger, tegen de oorlog in Vietnam, hongerstakingen organiseren tegen de armoede in de wereld. Met lang haar op de barricaden. Het is natuurlijk best aardig dat zo’n Chris Martin mij privé aanspreekt. Maar dat is om van zijn muziek te genieten niet noodzakelijk. Politieke correctheid is in de rock & roll geen gemeengoed. Zo heb ik The Stones in hun carrière weinig op politiek correcte teksten kunnen betrappen. Tijdens de eerste Golfoorlog hebben ze de song Highwire! gemaakt. Een grote flop. De mensen willen ook geen politiek bij The Stones. Ik kan me nog herinneren dat Mick Jagger te gast was bij Sonja Barend. Een zeer bespraakt iemand. Hij kon uitstekend zijn zegje doen. Tot het op politiek kwam. Toen gaf hij niet thuis. Waarschijnlijk hebben The Stones de afspraak gemaakt nooit over politiek te zullen praten.’
Pop toen en nu
Jan, lachend: ‘Het grootste verschil tussen de popmuziek van toen ik even oud was als Lilian nu en die van heden ten dage is ongetwijfeld het aantal beats per minute. En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat het in de tijd van Bob Dylan meer om de inhoud ging. Het was een compleet andere tijd, die jaren zestig. Een tijd van revolte, opstand, oproer. Nu is het allemaal wel heel commercieel geworden. Alles en iedereen. Of het nu de publieke omroepen zijn of de TMF’s en de MTV’s, de muziek zelf en de manier waarop bandjes geformeerd worden, het is allemaal bedacht. Natuurlijk had je ook in de jaren zestig hele verschillende stromingen. Je had zowel restanten van de rock & roll, pop van The Beatles als levensliedjes van Corry Konings. En ook nu wordt er nog goede muziek gemaakt. Die laatste categorie wordt er alleen minder hard ingepompt dan dat voorgekookte spul. Dat is jammer.’
Lilian: ‘Ik vind ook niet alles leuk wat er momenteel op 3FM voorbijkomt. Ik hoor mensen van een oudere generatie vaker zeggen dat de muziek van nu minder inhoud heeft. Ik ben daar niet zo zeker van. Als ik naar The Beatles luister, dan vind ik ook niet alle teksten even hoogstaand. Ik heb wel de indruk dat de nadruk nu veel meer ligt op de buitenkant. Op de clips bijvoorbeeld. Produceer een mooie clip bij een boutlied en je kunt er nog mee op nummer 1 komen. Ook in die clips zie je dat het uiterlijk duizend keer belangrijker is geworden dan de muziek die eronder zit. Kijk naar het succes van Christina Aguilera. Dat gaat volgens mij helemaal niet meer om de muziek, laat staan de teksten.’
Jan: ‘Het is allemaal heel seksistisch. Dat geldt zeker niet voor haar alleen. Je ziet het in die hele wereld van clips en commercie. Als er iemand van een andere planeet hier twee weken verplicht naar MTV zou moeten kijken, dan krijgt dat wezen toch een raar beeld van onze wereld, zo lijkt mij. Compleet los van de werkelijkheid.’
Lilian: ‘Ik zou toch niet graag in de tijd van mijn vader opgegroeid zijn. Ook deze tijd heeft zo z’n charme. Hij heeft The Stones en The Beatles meegemaakt. In deze tijd heb je Coldplay en Radiohead. En die doen daar, wat mij betreft, zeker niet voor onder. Het is alleen anders. Maar ik geloof zeker niet dat vroeger alles beter was.’
Jan: ‘Ik denk dat wel. Maar niemand zal ooit zijn eigen generatie verloochenen. Ik ken wel mensen die dertig jaar eerder geboren hadden willen zijn om de jaren zestig mee te kunnen maken. Niet dat dat helpt. Je bent wie je bent.’
11 september
Lilian: ‘Chris Martin heeft verklaard dat de kort na 11 september opgenomen cd A Rush Of Blood To The Head vanwege die aanslagen anders is gaan klinken. Of de wereld twee jaar na dato ook definitief veranderd is, weet ik niet. Veel mensen denken dat, omdat dat steeds zo hard geroepen werd. Er was toen plots veel uiterlijk vertoon. De groep Live met een Amerikaanse vlag en ingestorte huizen in de videoclip van Overcome bijvoorbeeld. Natuurlijk is het goed dat mensen stil staan bij gebeurtenissen en geld aan goede doelen schenken. Meer artiesten, waaronder Bruce Springsteen, droegen na 11 september hun steentje bij. Maar de grootste emoties zijn nu geluwd. Veel meer dan de denkbeelden van Bush, die meteen zijn War Against Terrorism aankondigde, is er niet van over.’
Jan: ‘Ik denk dat er helemaal niets is veranderd na 11 september. Het had een enorme impact omdat het twee symbolen van het Amerikaanse kapitalisme betrof en een ander symbool van die machtige staat, het Pentagon. Het is vooral een schok geweest omdat die Amerikanen nu zelf iets overkwam. Op eigen grondgebied, en niet in den vreemde, zoals in Vietnam bijvoorbeeld. Maar ik heb niet het idee dat de Amerikaanse politiek daardoor beïnvloed is en dat de wereld er veiliger of onveiliger op is geworden. Behalve dat ik vind dat de Amerikanen zelf volledig zijn doorgeslagen in het bestrijden van terrorisme. In Afghanistan hebben ze een enorme puinhoop veroorzaakt. Die situatie is nu nog zo en de perspectieven daar zijn heel slecht. Hetzelfde geldt voor Irak. Ik vind het volslagen onverantwoord hoe Bush de neo-conservatieven in Amerika aan de macht heeft geholpen met gebruikmaking van verwijzingen naar 11 september.’
Zo vader zo dochter?
Lilian: ‘Zoals ieder kind waarschijnlijk een beetje. Bij mij valt het wat meer op omdat ik ook in de politiek actief ben. En nog voor dezelfde partij ook. Dat laatste lijkt voor iedereen iets vanzelfsprekends. Dat was het voor mij niet. De laatste jaren is mijn politieke bewustzijn gevormd door het opzetten van een politiek café in De Groene Engel in Oss. Naarmate ik ouder werd, ben ik meer gaan nadenken over de problematiek in de wereld. De voornaamste reden voor mij om uiteindelijk voor de SP te kiezen is dat dat de enige partij is die gaat voor gelijke kansen van mensen. Er gaan zoveel spookverhalen over de SP door het land. Dat ze alle belastingen willen verhogen, dat ze stiekem nog een beetje communistisch zijn, dat ze tegen Europa zijn, en meer van dat soort onzin. Ook het idee dat de SP vindt dat iedereen evenveel moet verdienen is bullshit. Maar de SP vindt wel dat iedereen gelijke kansen verdient. Of je nu in Oss, Wassenaar of Libië geboren wordt. Wat is er nu onschuldiger dan een kind?’
| Naam: | Jan Marijnissen |
| Geboortedatum: | 08-10-1952 |
| Geboorteplaats: | Oss |
| Opleiding: | HBS/Gymnasium (géén eindexamen gedaan). Jan behaalde wel de praktijkdiploma’s voor constructiebankwerker en lasser. |
| Werkervaring: | Van lopende bandwerk in een worstfabriek tot lasser, konijnenfokker, betonwerker en gemeenteraadslid in Oss. |
| Huidige functie: | Fractievoorzitter van de Socialistische Partij in de Tweede Kamer. Kamerlid sinds 1994. |
| Naam: | Lilian Marijnissen |
| Geboortedatum: | 11-07-1985 |
| Geboorteplaats: | Oss |
| Opleiding: | VWO. Momenteel studeert Lilian politicologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. |
| Werkervaring: | Een paar vakantiebaantjes, van postbesteller tot kassabediende. Lilian was voorzitter van de jongerenraad in Oss, zat in de redactie van het politieke jongerencafé, verzorgde items voor de lokale omroep en organiseerde popconcerten voor de jeugd onder zestien jaar (omdat er voor die doelgroep amper iets gebeurt). |
| Huidige functie: | Sinds 11 september 2003 gemeenteraadslid voor de Socialistische Partij in Oss. Na haar verkiezing moest ze een paar maanden wachten omdat ze daar pas deel van uit mocht maken nadat ze achttien jaar was geworden. |
|
Politik (Berryman/Buckland/Champion/Martin) Look at earth from outer space Give me heart and give me soul Open up your eyes Give me heart and give me soul Open up your eyes |
Reacties uitgeschakeld
