‘Moet Frankrijk rekening houden met represailles in verband met haar weigering de oorlog in Irak te steunen?’ vroeg de journalist aan de Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, Colin Powell. ‘Ja,’ was zijn bitse antwoord. De tegenstelling tussen de VS en de overgrote meerderheid van de bij de VN aangesloten landen is nog lang geen verleden tijd. Integendeel, zo lijkt het. De VS willen doorgaan met hun nieuwe politiek van militaire confrontatie met regimes die hen niet welgevallig zijn en de wereldgemeenschap komt steeds duidelijker naar voren met een ‘néé’ tegen deze politiek.
In Nederland en andere Europese landen wordt steeds vaker gesproken over een gezamenlijke, Europese buitenlandse politiek. En omdat men vindt dat buitenlandse politiek zonder militaire arm geen kráchtige buitenlandse politiek kan zijn, moet er ook een Europees leger komen. Belangrijkste argument voor deze nieuwe visie: Er moet een tegenwicht komen tegen de op alleenheerschappij gebaseerde buitenlandse politiek van de VS.
Dat is een gevaarlijke visie. Waarom zouden we na het eindelijk overwinnen van de Koude oorlog nu weer een nieuwe tegenstelling in de wereld creëren, en weer gebaseerd op ‘n geografische scheiding (in dit geval de Atlantische Oceaan). Juist nu steeds duidelijker wordt dat de wereld kleiner en kleiner wordt, is er een visie nodig die het belang van de wereld centraal stelt en niet primair het belang van de VS of Europa als uitgangspunt heeft.
Soms wordt ons verzet tegen de buitenlandse politiek van de VS opgevat als anti-Amerikanisme. Dat is een misvatting. Ons verzet richt zich tegen de nieuwe, Amerikaanse kaste van bestuurders als Bush, Rumsfeld en Cheney en niet tegen het Amerikaanse volk. Ik ben ervan overtuigd, dat – ondanks alle verschillen – ook de Amerikanen het beste willen voor henzelf, zeker, maar ook voor de wereld.
Dit alles bijeengenomen kan maar tot één conclusie leiden. We moeten niet investeren in een zogenaamde Europese eenheid (die er waarschijnlijk toch nooit komt) maar in een mondiale eenheid van alle landen die bereid zijn een nieuwe agenda voor de Verenigde Naties op te stellen. Deze agenda zal op z’n minst de volgende elementen moeten bevatten: democratisering van de VN zelf; het aanpakken van het mondiale vluchtelingenprobleem; het bestrijden van armoede; alfabetisering; het afwijzen van de preventieve oorlog en het vroegtijdig aanpakken van conflicthaarden vóórdat ze ontaarden in oorlog.
Deze column verscheen mei 2003 in de Tribune
Reacties uitgeschakeld
